قصر و باغ نگارستان از بنا های دوره فتحعلی شاه قاجار است. نگارستان به هنگام بنیاد در ( 1222 هجری قمری) خارج از شهر تهران بود و یکی از بزرگتر و یکی از نامور ترین کاخ ها و باغ های شهر تهران به شمار می آمد در سمت جنوبی این قصر میدان بزرگی بود که در روزهای عید قربان مراسم قربانی شتر درآن میدان انجام میگرفت. (میدانی که بعد به میدان بهارستان مشهور شد ).

باغ نگارستان دارای خیابان بندی منظم و گلکاری در خور توجه ی بود. چندین عمارت بزرگ و کوچک در داخل باغ ساخته شده بود که عبارت بود از حوضخانه، کاه فرنگی، حمام سرسره، اندرون و جز آن...

از امتیازات این بنا وجود تابلو های نقاشی بود که تصاویر فتحعلی شاه و شاه زادگان و درباریان را نشان می داد و در دیواره های تالار این کاخ نصب شده بود. از این تابلو ها کپی تازه ای در سال 1322 هجری قمری به وسیله ی مصورالممالک تهیه گردیده است که همکنون در وزارت امور خارجع نگهداری می شود. باغ نگارستان همان جایی است که قائم مقام صدر اعظم معروف را به دستور محمدشاه قاجار خفه کردند این بیت را قائم مقام فراهانی قبل از مرگ در باغ نگارستان سروده است.

روزگارست آنکه گه عزت دهد گه خوار دارد                        چرخ بازیگر از این بازیچه ها بسیار دارد

این باغ با همه صدمات و لطماتی که بر آن وارد شد تا زمان استقرار مشروطیت همچنان به حال خود باقی بود بعد آن را قطعه قطعه کردند قسمت مهم باغ به مدرسه صنایع مستظرفه (مدرسه نقاشی) کماللملک اختصاص پیدا کرد تنها ساختمان حوضخانه آن باقی مانده است که اکنون اداره هنرهای زیبا و محل وزارت ارشاد اسلامی گردیده است.

منبع : وبلاگ باغ ایرانی www.persiangardens.blogfa.com

 برگرفته از کتاب باغ های ایران